Iedere pensioenregeling in Nederland kent een franchise. Over het eerste deel van je salaris wordt geen pensioen opgebouwd en dat deel waar je geen pensioen over opbouwt noemen we de franchise. Het is wettelijk verplicht om hier rekening mee te houden.
Wat is het?
Er wordt in de praktijk gesproken over een AOW-franchise of een franchise. In beide gevallen wordt hetzelfde bedoeld.
De franchise spreek je uit als fransjieze. Niet te verwarren met frensjais, zoals we kennen van bijvoorbeeld de McDonald’s en de Hema.
Waarom een franchise bij pensioen?
In Nederland bouw je pensioen op via je werkgever. Dat pensioen is aan aanvulling op de AOW-uitkering die je van de overheid gaat ontvangen. Je krijgt als je met pensioen gaat, dus sowieso een pensioenuitkering. Dat deel hoef je dus niet meer op te bouwen via jouw werkgever.
De hoogte van je pensioenopbouw is gekoppeld aan je salaris. Maar omdat de basis van je pensioenuitkering al een AOW-uitkering is, hoef je dus niet over heel je salaris pensioen op te bouwen. Over het eerste deel hoef je geen pensioen op te bouwen omdat je al AOW krijgt. Dat deel van je salaris waar je geen pensioen over opbouwt, noemen we de franchise. Het deel waar je wel pensioen over opbouwt noemen we de pensioengrondslag.
Hoe hoog is de AOW-franchise?
Er geldt een minimale franchise. In 2024 is de minimale AOW-franchise € 17.545,-. Deze is gekoppeld aan de hoogte van de AOW-uitkering die een gehuwde of samenwonende persoon krijgt. Als de AOW stijgt, dan stijgt ook de minimale franchise.
Het is toegestaan om een hoge bedrag af te spreken. In het verleden (jaren ’70 en ’80 vorige eeuw) was het gebruikelijk om bijna een twee keer zo hoog bedrag te hanteren. De gedachte toen was dat pensioen werd opgebouwd door een werkende man, die kostwinner was. Hij bouwde pensioen op en na pensionering kreeg hij pensioen als aanvulling op zijn eigen AOW en op de AOW van zijn partner. Door een twee keer zo hoog bedrag hield je dus rekening met twee keer de AOW.
Sinds de jaren ’90 zien we een daling in de gemiddelde bedragen en op dit moment hebben de meeste regelingen een franchise rond het minimum.
Hoe lager de franchise, hoe beter. Want hoe lager die is, hoe hoger je pensioengrondslag en dus hoe hoger je pensioenopbouw.
Lees ook:
AOW-franchise pensioen voor 2024 is bekend en meer nieuwe bedragen
Niet voor partner- en wezenpensioen
Op dit moment wordt voor het ouderdomspensioen en voor het partner- en wezenpensioen met een franchise gerekend. Wanneer jullie pensioenregeling wordt aangepast aan de nieuwe pensioenwet (uiterlijk in 2028) is het voor het partner- en wezenpensioen niet langer verplicht om te rekenen met een franchise. Het partner- en wezenpensioen wordt een percentage van het salaris, dus zonder drempelbedrag.
Berekeningen maken
Hoe werkt dit in de praktijk? Aan de hand van twee voorbeelden leg ik het uit.
Een werknemer werkt fulltime en verdient een salaris van € 44.518,- inclusief vakantiegeld. De franchise is € 17.545,-. De pensioengrondslag is dan € 26.973,- (44.518 -/- 17.545).
Bij een parttimer werkt het net iets anders.
Een werknemer werkt 60% en verdient een salaris van € 30.000,- inclusief vakantiegeld. De franchise is dan € 17.545,- * 60% = € 10.527,-. De pensioengrondslag is dan € 19.473,- (30.000 -/- 10.527).
Aan de hand van deze pensioengrondslagen wordt vervolgens de pensioenopbouw, de pensioenpremie en ook de werknemersbijdrage voor het pensioen berekend.
Werknemersbijdrage
Wanneer je zelf een bijdrage betaalt voor de pensioenregeling, dan wordt die ook vaak berekend aan de hand van de pensioengrondslag. Daarbij kan een afwijkende franchise zijn afgesproken. Hoe hoger deze is, hoe lager de grondslag, hoe minder je zelf moet betalen.
De werknemersbijdrage staat vermeld op je loonstrook en wordt ingehouden op je bruto loon. Vaak is de bijdrage dus een percentage van de pensioengrondslag. Stel de bijdrage die betaald moet worden is 5%, dan betalen de werknemers uit het rekenvoorbeeld € 112,39 (5% van 26.973,- delen voor 12) en € 81,14 (5% van 19.473 delen door 12).
Jan van Harten is senior pensioenadviseur en partner bij &Gommer Pensions Group en heeft meer dan 25 jaar ervaring in pensioenadvies. Hij is in staat complexe pensioenvraagstukken terug te brengen naar de kern, pragmatisch op te lossen en op een begrijpelijke manier te communiceren.
Pensioen is belangrijk en moet goed geregeld zijn. Maar je moet niet doorslaan aldus Jan: “Ik zie dat een hele grote groep mensen hun wensen en dromen uitstelt tot na hun pensioen en tot die tijd de dagen aftellen. Een goede pensioenregeling is belangrijk, maar wanneer je mensen vergeten in het nu te leven, dan moet je echt ingrijpen”.
Duidelijke uitleg! Eindelijk een site die het begrijpelijk uitlegt met voorbeelden. Bedankt!
Franchise of AOW franchise daarover betaal je dus geen pensioen
premie. Je betaald pensioen premie over de pensioengrondslag en daarmee spaar je voor je pensioen en daarnaast krijg je dus AOW. Betaald de staat dan de AOW van de AOWERS? Ja gedeeltelijk maar het andere gedeelte betalen de werkende groep de zgn aow premie. Die betalen ze dus niet voor zichzelf
maar voor de mensen die AOW krijgen Daar moet dus een zeer technische berekening op worden losgelaten waarin rekening moet worden gehouden met het in de tijd gewijzigde overlijdensmoment.
BV 100 werkenden betalen samen een bedrag waardoor 100 aowers aow krijgen en de staat dus voor 100 mensen bijpast. Nu sterven er aowers en dat wordt berekend via een sterftetafel…als dat klopt is er geen groot probleem. Maar nu blijkt dat mensen langer leven en dus langer AOW krijgen. Daar moet ook een technische berekening op worden losgelaten. U begrijpt dat deze manier van financieren van de AOW haast onmogelijk is. Vroeger werd iemand 75 en ontving dus 10 jaar aow. Nu is die leeftijd gemiddeld 85 en moet er dus 20 jaar aow betaald worden. Deze wijziging is financieel niet vol te houden meneer DREES. Zou het niet wat zijn om de Franchise af te schaffen zodat wij zelf in de pensioenpot de aow opbouwen en dat dan persoonlijk is. Vertel me dat eens.
Het pensioenstelsel in Nederland is gebaseerd op het omslagstelsel voor de AOW en het kapitaaldekkingsstelsel voor pensioen. Het (unieke) risico bij het omslagstelsel is niet zozeer het langlevenrisico, want dat heb je ook bij kapitaaldekking. Een switch van omslag naar kapitaal lost dit risico niet op. Het risico bij omslag is in de basis de arbeidsproductiviteit. Zijn de werkenden in staat om de AOW te financieren? Het risico bij kapitaaldekking is inflatie. Hoeveel is je gespaarde geld straks nog waard? Door een mix van beide systemen te maken, wordt het risico gespreid.
Wat ik me afvraag, bouw je ook pensioen op over meeruren die je maakt naast je parttime overeenkomst? De franchise wordt immers berekend over het deeltijdpercentage met daarbij behorend loon.
En is het daarom wellicht voor de werkgever financieel voordelig om een zo laag mogelijk aanbod voor vaste uren te doen?
Of je pensioen opbouwt over je overuren of meeruren hangt af van de pensioenregeling. Dat is per regeling verschillend. Soms telt het mee, maar in de meeste pensioenregelingen wordt alleen pensioen opgebouwd over het vaste salaris. Als je parttime werkt en structureel meerwerk hebt, dan is het logisch, en ik denk ook in lijn met de bedoeling van de wet om het parttimepercentage te verhogen. Ook dat principe komt in de praktijk voor.
Een lagere franchise is niet altijd in het voordeel van de werkgever. Want hoe lager de franchise, hoe hoger de premie en dus meer pensioenlasten voor de werkgever.
Prima informatie
Een vraag over franchise.
Als oud-militair heb ik inmiddels een militair pensioen van het ABP. Na mijn functioneel leeftijdsontslag bij Defensie heb ik echter gewoon doorgewerkt (bij de overheid) en bouw daar dus ook weer pensioen op.
NU zag ik op mijn UPO van mijn (burger) betrekking dat daar ook (weer?) rekening gehouden wordt met de franchise. Hoe zit dat nu met die franchise als je 2 verschillende pensioenregeling naast elkaar hebt? Ik krijg toch ook geen 2 x AOW (ik word 2 december 67 jaar).
Eric, volgens mij gaat het wel goed.
Ieder jaar bouw je een deel van je pensioen op. Stel, de opbouw is 1,875% per jaar van je pensioengrondslag (salaris min franchise). Stel je salaris is altijd € 50.000,-.
Als je 40 jaar pensioen opbouwt, dan moet je pensioen 40 keer 1,875% = 75% zijn. Dus € 37.500,-. De AOW voor iemand met een partner is € 13.856,-. Die krijg je van de overheid, dus je moet nog opbouwen in 40 jaar € 23.644,-. Dat is per jaar € 591,10.
In de praktijk rekent men net iets anders. Dan doe je salaris min franchise (50.000 -/- 18.475) = 31.525,-. Dat is je pensioengrondslag. Over je pensioengrondslag bouw je pensioen op. 1,875% x 31.525 = € 591,10.
Je ziet, dat als je meerdere dienstverbanden hebt na elkaar, je gewoon elk jaar met een franchise moet rekenen.
Als je meer dan 40 jaar werkt, dan hou je rekening met meer dan 1 keer de AOW. Daar tegenover staat dat je pensioen ook meer is dan 75% van je gemiddeld verdiende salaris.
Als je twee banen naast elkaar hebt, dan houden ze rekening met de franchise naar rato van je dienstverband. Dus als je 2 keer 50% werkt, dan gaat het dus ook goed. Als je tegelijk twee fulltime banen hebt dan wordt er wel met teveel AOW rekening gehouden.
Mooi goed verhaal over franchise bij pensioen. In 2070 zijn er 4000.000 mensen die AOW krijgen.
In 2024 zijn de bedragen 13.336 per jaar voor partners dus 27.672,00 voor hen samen bruto.
Opgave SVB jaaropgave 2024 man 13336 vrouw 13.336. In 2070 is dat dus voor 4000.000 aowers
53 miljard 344 miljoen als vanaf nu er geen verhogingen meer komen. In 2070 is dat niet meer op te brengen dus moet er nu wat gebeuren. NU en niet later. Is het wat om de franchise langzaam naar 2070 naar 00 te brengen dan gaat het pensioen omhoog(en betalen wijzelf) en is de staat 53,3 miljard rijker.
Wel moet men dan rekening houden met huidige pensioen en AOW en daar een berekening voor maken.
Ik hoor graag wat jullie er van vinden anders gaan wij de kleiberg op in Nederland.
Huub, als je de franchise naar nul brengt, dan gaat de pensioenopbouw omhoog. De premie die betaalt wordt, neemt toe. Daardoor krijgt de overheid nu minder belasting binnen. Dus op korte termijn zal dit tot een tekort voor de overheid gaan leiden. Ik denk dat hier niet veel draagvlak voor zal zijn.
Het aantal AOW gerechtigden zal al rond 2030 op 4 miljoen liggen. We hebben er nu al 3,6 mln. In 2070 zal het naar verwachting 5,5 mln zijn. De totale bevolking zal dan ook gegroeid zijn. Waarbij er ook een toename is van de werkende bevolking. De betaalbaarheid wordt door de overheid gezocht in langer doorwerken en de AOW-leeftijd koppelen aan de levensverwachting. Hierdoor hou je het aantal AOW-gerechtigden wat beperkt en de beroepsbevolking iets groter. Rond 2070 zal de AOW-leeftijd naar verwachting op 70 jaar liggen.
Een deel van de bevolkingsgroei, en dus ook van de AOW-gerechtigden in de toekomst, komt door immigratie. Wanneer je op latere leeftijd naar Nederland komt, krijg je niet de volledige AOW. Dus ook daar moet je rekening mee houden in je berekening van de totale lasten.
Duidelijk! dank je.
Nog een vraag: past de franchise zich ook aan als iemand meer dan full time werkt? bijvoorbeeld: 36 uur is ft, iemand werkt 40 u. Dat maakt pt percentage 1,111%. Vermenigvuldig je dan de franchise ook met dit percentage? (met andere woorden is er altijd een relatie tussen de franchise en het aantal gewerkte uren?)
Dank
Het is niet logisch om met 111% te rekenen als iemand 40 van 36 uur werkt. De AOW-franchise is in de wet opgenomen omdat er al een basisvoorziening is van de overheid, de AOW. Het streven in de wet in Nederland is om in 40 jaar 75% van het gemiddeld verdiende salaris aan pensioen op te bouwen. Dus salaris 100%, pensioen 75%. Diezelfde verhouding zit ook tussen de AOW en de franchise. Franchise 100%, AOW 75% -> De franchise is 100/75 x de AOW uitkering.
Reken je met een hogere franchise, dan ga je er vanuit dat iemand meer dan 1x de AOW krijgt. Maar zal nooit het geval zijn.
Hoe dit in een specifieke pensioenregeling werkt verschilt per regeling. Dus bij de ene uitvoerder wordt er wel zo gerekend, bij de andere niet.