Iedere pensioenregeling in Nederland kent een franchise. Over het eerste deel van je salaris wordt geen pensioen opgebouwd en dat deel waar je geen pensioen over opbouwt noemen we de franchise. Het is wettelijk verplicht om hier rekening mee te houden.
Wat is het?
Er wordt in de praktijk gesproken over een AOW-franchise of een franchise. In beide gevallen wordt hetzelfde bedoeld.
De franchise spreek je uit als fransjieze. Niet te verwarren met frensjais, zoals we kennen van bijvoorbeeld de McDonald’s en de Hema.
Waarom een franchise bij pensioen?
In Nederland bouw je pensioen op via je werkgever. Dat pensioen is aan aanvulling op de AOW-uitkering die je van de overheid gaat ontvangen. Je krijgt als je met pensioen gaat, dus sowieso een pensioenuitkering. Dat deel hoef je dus niet meer op te bouwen via jouw werkgever.
De hoogte van je pensioenopbouw is gekoppeld aan je salaris. Maar omdat de basis van je pensioenuitkering al een AOW-uitkering is, hoef je dus niet over heel je salaris pensioen op te bouwen. Over het eerste deel hoef je geen pensioen op te bouwen omdat je al AOW krijgt. Dat deel van je salaris waar je geen pensioen over opbouwt, noemen we de franchise. Het deel waar je wel pensioen over opbouwt noemen we de pensioengrondslag.
Hoe hoog is de AOW-franchise?
Er geldt een minimale franchise. In 2024 is de minimale AOW-franchise € 17.545,-. Deze is gekoppeld aan de hoogte van de AOW-uitkering die een gehuwde of samenwonende persoon krijgt. Als de AOW stijgt, dan stijgt ook de minimale franchise.
Het is toegestaan om een hoge bedrag af te spreken. In het verleden (jaren ’70 en ’80 vorige eeuw) was het gebruikelijk om bijna een twee keer zo hoog bedrag te hanteren. De gedachte toen was dat pensioen werd opgebouwd door een werkende man, die kostwinner was. Hij bouwde pensioen op en na pensionering kreeg hij pensioen als aanvulling op zijn eigen AOW en op de AOW van zijn partner. Door een twee keer zo hoog bedrag hield je dus rekening met twee keer de AOW.
Sinds de jaren ’90 zien we een daling in de gemiddelde bedragen en op dit moment hebben de meeste regelingen een franchise rond het minimum.
Hoe lager de franchise, hoe beter. Want hoe lager die is, hoe hoger je pensioengrondslag en dus hoe hoger je pensioenopbouw.
Lees ook:
AOW-franchise pensioen voor 2024 is bekend en meer nieuwe bedragen
Niet voor partner- en wezenpensioen
Op dit moment wordt voor het ouderdomspensioen en voor het partner- en wezenpensioen met een franchise gerekend. Wanneer jullie pensioenregeling wordt aangepast aan de nieuwe pensioenwet (uiterlijk in 2028) is het voor het partner- en wezenpensioen niet langer verplicht om te rekenen met een franchise. Het partner- en wezenpensioen wordt een percentage van het salaris, dus zonder drempelbedrag.
Berekeningen maken
Hoe werkt dit in de praktijk? Aan de hand van twee voorbeelden leg ik het uit.
Een werknemer werkt fulltime en verdient een salaris van € 44.518,- inclusief vakantiegeld. De franchise is € 17.545,-. De pensioengrondslag is dan € 26.973,- (44.518 -/- 17.545).
Bij een parttimer werkt het net iets anders.
Een werknemer werkt 60% en verdient een salaris van € 30.000,- inclusief vakantiegeld. De franchise is dan € 17.545,- * 60% = € 10.527,-. De pensioengrondslag is dan € 19.473,- (30.000 -/- 10.527).
Aan de hand van deze pensioengrondslagen wordt vervolgens de pensioenopbouw, de pensioenpremie en ook de werknemersbijdrage voor het pensioen berekend.
Werknemersbijdrage
Wanneer je zelf een bijdrage betaalt voor de pensioenregeling, dan wordt die ook vaak berekend aan de hand van de pensioengrondslag. Daarbij kan een afwijkende franchise zijn afgesproken. Hoe hoger deze is, hoe lager de grondslag, hoe minder je zelf moet betalen.
De werknemersbijdrage staat vermeld op je loonstrook en wordt ingehouden op je bruto loon. Vaak is de bijdrage dus een percentage van de pensioengrondslag. Stel de bijdrage die betaald moet worden is 5%, dan betalen de werknemers uit het rekenvoorbeeld € 112,39 (5% van 26.973,- delen voor 12) en € 81,14 (5% van 19.473 delen door 12).
Jan van Harten is senior pensioenadviseur en partner bij &Gommer Pensions Group en heeft meer dan 25 jaar ervaring in pensioenadvies. Hij is in staat complexe pensioenvraagstukken terug te brengen naar de kern, pragmatisch op te lossen en op een begrijpelijke manier te communiceren.
Pensioen is belangrijk en moet goed geregeld zijn. Maar je moet niet doorslaan aldus Jan: “Ik zie dat een hele grote groep mensen hun wensen en dromen uitstelt tot na hun pensioen en tot die tijd de dagen aftellen. Een goede pensioenregeling is belangrijk, maar wanneer je mensen vergeten in het nu te leven, dan moet je echt ingrijpen”.
Duidelijke uitleg! Eindelijk een site die het begrijpelijk uitlegt met voorbeelden. Bedankt!
Franchise of AOW franchise daarover betaal je dus geen pensioen
premie. Je betaald pensioen premie over de pensioengrondslag en daarmee spaar je voor je pensioen en daarnaast krijg je dus AOW. Betaald de staat dan de AOW van de AOWERS? Ja gedeeltelijk maar het andere gedeelte betalen de werkende groep de zgn aow premie. Die betalen ze dus niet voor zichzelf
maar voor de mensen die AOW krijgen Daar moet dus een zeer technische berekening op worden losgelaten waarin rekening moet worden gehouden met het in de tijd gewijzigde overlijdensmoment.
BV 100 werkenden betalen samen een bedrag waardoor 100 aowers aow krijgen en de staat dus voor 100 mensen bijpast. Nu sterven er aowers en dat wordt berekend via een sterftetafel…als dat klopt is er geen groot probleem. Maar nu blijkt dat mensen langer leven en dus langer AOW krijgen. Daar moet ook een technische berekening op worden losgelaten. U begrijpt dat deze manier van financieren van de AOW haast onmogelijk is. Vroeger werd iemand 75 en ontving dus 10 jaar aow. Nu is die leeftijd gemiddeld 85 en moet er dus 20 jaar aow betaald worden. Deze wijziging is financieel niet vol te houden meneer DREES. Zou het niet wat zijn om de Franchise af te schaffen zodat wij zelf in de pensioenpot de aow opbouwen en dat dan persoonlijk is. Vertel me dat eens.
Het pensioenstelsel in Nederland is gebaseerd op het omslagstelsel voor de AOW en het kapitaaldekkingsstelsel voor pensioen. Het (unieke) risico bij het omslagstelsel is niet zozeer het langlevenrisico, want dat heb je ook bij kapitaaldekking. Een switch van omslag naar kapitaal lost dit risico niet op. Het risico bij omslag is in de basis de arbeidsproductiviteit. Zijn de werkenden in staat om de AOW te financieren? Het risico bij kapitaaldekking is inflatie. Hoeveel is je gespaarde geld straks nog waard? Door een mix van beide systemen te maken, wordt het risico gespreid.