Hoe zit het precies bij einde samenwonen (scheiden) en pensioen? Is dat hetzelfde als bij een echtscheiding na een huwelijk? Of zit dat anders in elkaar? In deze blog een uitleg en aandachtspunten die van belang zijn om vooraf al goed af te spreken.
Einde samenwonen en verdeling ouderdomspensioen
Wanneer je samenwoont en uit elkaar gaat heb je geen recht op elkaars ouderdomspensioen. Ouderdomspensioen is het pensioen dat je opbouwt voor jezelf en dat levenslang aan jou uitkeert als jij met pensioen gaat. Wanneer je getrouwd bent, wordt bij een echtscheiding dit standaard verdeeld, tenzij je andere afspraken maakt. Als je samenwoont en uit elkaar gaat geldt dat dus niet. Jullie hebben geen recht op elkaars ouderdomspensioen. Wil je wel een deel van elkaars pensioen, dan is het goed om dat vooraf vast te leggen in jullie samenlevingscontract of om dat af te spreken en vast te leggen bij het einde van je relatie.
Einde samenwonen en partnerpensioen
Bij einde samenwonen heb je wel recht op elkaars partnerpensioen. Een partnerpensioen keert uit aan je partner, nadat jij bent overleden. Wanneer je uit elkaar gaat, dan heeft jouw ex-partner automatisch recht op het opgebouwde partnerpensioen. Dat geldt bij einde van een huwelijk, maar ook bij einde samenwonen. Wil je dat niet, dan is het goed om dat op te nemen in jullie samenlevingscontract. Het is ook mogelijk om dat af te spreken en vast te leggen bij het einde van je relatie.
Op grond van de wet hebben jullie dus automatisch recht op elkaars partnerpensioen. Maar als je uit elkaar gaat, dan weet de pensioenuitvoerder dat nog niet. Die kan dus jullie recht niet goed administreren. Daarom is het belangrijk om het einde van jullie samenwonen op tijd door te geven aan de uitvoerder. Dan zal de uitvoerder het partnerpensioen voor jullie apart zetten en voorkom je verrassingen of onduidelijkheid achteraf.
Verschillende definities voor partner
Wanneer je samenwoont, dan heeft je partner niet altijd recht op een partnerpensioen. Dat hangt af van de definitie. Die verschilt per pensioenfonds. Sommige pensioenuitvoerders eisen dat je een samenlevingscontract hebt gesloten bij de notaris, andere uitvoerders eisen een minimale samenlevingsduur van 5 jaar en weer anderen hebben nauwelijks tot geen eisen, zolang je maar samenwoont.
De komende jaren zullen alle pensioenregelingen in Nederland worden aangepast en dan komt er een uniforme definitie voor partners. Dus vanaf dat moment hanteren alle uitvoerders dezelfde definitie. Tot die tijd is het dus zaak om te checken of jullie relatie wel voldoet aan de eisen van het pensioenfonds.
Partnerpensioen bij overlijden voor en na de pensioendatum
Er kan een verschil zitten in het partnerpensioen dat jouw partner krijgt als jij komt te overlijden voor de pensioen en na de pensioendatum. In steeds meer pensioenregelingen is het partnerpensioen bij overlijden voor de pensioendatum een risicoverzekering en bouw je niets op. Als je dan uit elkaar gaat, dan vervalt die verzekering en heeft je ex-partner dus geen recht op een partnerpensioen bij jouw overlijden voor de pensioendatum.
Een partnerpensioen na de pensioendatum kent wel opbouw. Als je uit elkaar gaat en er is een partnerpensioen dat uitkeert bij overlijden na de pensioendatum, dan heeft je ex-partner wel recht op dat partnerpensioen.
Lees ook: Het begrip (pensioen)partner
Let op bij een nieuwe relatie
Bij einde van je relatie heeft je ex dus recht op het opgebouwde partnerpensioen. Op al het opgebouwde partnerpensioen. Als je afspreekt met jouw ex-partner dat jullie dat niet willen, dan blijft het partnerpensioen voor jezelf en kun je dat later ‘toewijzen’ aan je nieuwe partner of op de pensioendatum omzetten in extra ouderdomspensioen voor jezelf.
Wanneer je daarna een nieuwe partner krijgt dan krijgt die dus recht op het hele partnerpensioen. Als je vervolgens uit elkaar gaat, krijgt je nieuwe partner bij einde relatie het hele partnerpensioen, inclusief het stuk waar je eerdere partner van heeft afgezien.
Het is dus belangrijk om bij iedere nieuwe relatie goed te kijken naar het pensioen en de afspraken die jullie willen maken al op voorhand vast te leggen op papier. Hieronder vind je een checklist.
Foto: Pexels-pixabay-256678
Jan van Harten is senior pensioenadviseur en partner bij &Gommer Pensions Group en heeft meer dan 25 jaar ervaring in pensioenadvies. Hij is in staat complexe pensioenvraagstukken terug te brengen naar de kern, pragmatisch op te lossen en op een begrijpelijke manier te communiceren.
Pensioen is belangrijk en moet goed geregeld zijn. Maar je moet niet doorslaan aldus Jan: “Ik zie dat een hele grote groep mensen hun wensen en dromen uitstelt tot na hun pensioen en tot die tijd de dagen aftellen. Een goede pensioenregeling is belangrijk, maar wanneer je mensen vergeten in het nu te leven, dan moet je echt ingrijpen”.