Pensioen en echtscheiding – Weet wat je tekent!

In een recente uitspraak van Rechtbank Midden-Nederland gaat het onder andere over pensioen en echtscheiding en dat het toch wel belangrijk is dat je weet wat je tekent. Wat was er aan de hand?

Pensioen en echtscheiding

Een man en een vrouw zijn gehuwd en verzoeken om de echtscheiding uit te spreken. Daarnaast is aan beide kanten sprake van meerdere aanvullende verzoeken, waaronder ook het pensioen van de man. De man heeft pensioen opgebouwd in eigen beheer en in 2017 is dit pensioen afgekocht in het kader van de Wet Uitfasering Pensioen in Eigen Beheer.

Pensioen was afgekocht door de man

De vrouw heeft hiervoor getekend, maar stelt zich op het standpunt dat zij een vergoedingsrecht heeft op de man voor een bedrag van € 262.178,- en € 33.000,-. Zij onderbouwt dit recht met de stellingen dat de man toentertijd de afkoop heeft georganiseerd tezamen met zijn accountant. Zij had geen kennis van pensioen. Ook was de rolverdeling in het huwelijk zo dat de man de financiën deed en de vrouw hem daarin vertrouwde.

Weet wat je tekent!

Hoewel ze haar handtekening op het afkoopformulier herkent, heeft ze geen herinnering aan het ondertekenen van dit formulier. Zij heeft zich in ieder geval niet gerealiseerd dat ze recht op verevening had bij scheiding. Na 2017 heeft de man geen pensioen meer opgebouwd en zij wel. Haar pensioenvordering over de huwelijkse periode bedraagt volgens een specialist € 262.178,- en voor het ontbreken van een nieuwe pensioenvoorziening na 2017 vordert ze € 33.000,-. Ook is ze van mening dat het pensioen voor een te laag bedrag is afgekocht.

Het oordeel van de rechtbank

De rechtbank wijst de vorderingen van de vrouw af. Allereerst volgt de rechtbank de vrouw niet dat sprake zou zijn van een te laag afkoopbedrag. Hiervoor heeft ze onvoldoende gesteld. Ook heeft ze onvoldoende gesteld om dwaling aan te nemen. Niet is gebleken dat sprake is van een onjuiste voorstelling van zaken. De man heeft juist aangevoerd dat het pensioen uitgebreid is besproken in 2017 en dat de vrouw zich hierin kon vinden. De rechtbank is op dit punt van mening dat áls de vrouw de consequenties niet begreep, zij zich had moeten laten informeren. Zij heeft een goede opleiding genoten en heeft ook een eigen verantwoordelijkheid.

Afkopen pensioen

Bijkomend gegeven is dat de keuze voor het afkopen ook niet is gemaakt in het zicht van de scheiding. De vrouw is dan ook niet benadeeld hierdoor. Door de afkoop heeft de man immers een bedrag ontvangen. Als hiervan nog iets over is, staat het op de privérekening van de man die voor verrekening in aanmerking komt. Als er niets meer over is, is het waarschijnlijk besteed aan de kosten van de huishouding. Van ongerechtvaardigde verrijking is dan ook geen sprake.

Ook de keuze voor afkoop en het niet meer opbouwen van pensioen stond de man vrij. De huwelijkse voorwaarden beperken de man niet op dit punt en ook de zorgvuldigheid die echtgenoten jegens elkaar in acht moeten nemen, maakt dit niet anders. Het komt vaker voor dat slechts een van partijen pensioen opbouwt. Dat is geen toerekenbare tekortkomen.

De rechtbank doet nog wel een aanvulling. De man heeft aangeboden af te zien van verevening van het pensioen van de vrouw, als zij zou afzien van haar pensioenvordering inzake de afkoop. Nu de rechtbank deze vordering afwijst, gaat de rechtbank ervan uit dat de man de toezegging gestand doet. De man heeft zijn vermogen opgepot in de holding, dat niet voor verrekening in aanmerking komt op grond van de huwelijkse voorwaarden. In die uitsluiting is wel een benadeling voor de vrouw gelegen. Om die reden acht de rechtbank een aanspraak van de man op verevening van het pensioen van de vrouw naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar.

Pensioen en echtscheiding, weet wat je tekent!

Nu de vrouw zelf getekend heeft voor het afkopen van pensioen, wordt dat haar tegengeworpen. Ze kan onvoldoende aandragen voor dwaling. Dat ze niet geweten heeft wat ze tekende helpt haar niet. De rechtbank komt haar in die zin nog tegemoet, door van de man te verlangen geen verevening te claimen. Dit laat maar weer zien dat het belangrijk is bij het maken van pensioenafspraken in welke situatie dan ook, dat deze duidelijk worden geformuleerd en alle betrokken partijen de gevolgen hiervan overzien. Dus speelt pensioen en echtscheiding, weet wat je tekent!